Historie

Naamgeving

Tuinvereniging Middelwaert werd opgericht in februari 1984 en is vernoemd naar een voormalig eiland in de Maas ter hoogte van Mook en Katwijk. De krant van "De Gelderlander" van 15 april 1954 herinnert eraan dat het die dag 380 jaar geleden was dat de beroemde slag op de Mookerhei plaatsvond. Bij die slag in 1574 werd ook zwaar gevochten op het eiland Middelwaert, gelegen in de Maas, tussen Cuijk en Mook. In deze slag sneuvelden die dag o.a. de gebroeders Lodewijk en Hendrik van Nassau, broers van Willem van Oranje, naast vele duizenden andere soldaten van beide legers. Op de kaart, hier rechts, is de ligging van het vroegere eiland Middelwaert goed te zien. Het langgerekte eiland was in die periode ongeveer 7 hectare groot en lag ter hoogte van de huidige veerstoepen Mook-Katwijk.

   

Omstreeks 1923 is de Strang (smalle nevengeul) gedempt. De eerste aanslag op het eiland kwam overigens al in 1882, bij het plaatsen van de fundamenten voor de spoorbrug over de Maas op het traject Nijmegen-Cuijk. De spoorbrug tussen Mook en Katwijk is gebouwd in 1882. Op de achtergrond zie je de nieuwe bedrijfswoningen op het terrein van de voormalige garage Teunen. Links naast deze nieuwe bedrijfswoningen ligt het Mookse volkstuinencomplex Middelwaert.

eiland1
spoorbrug
 

Het eiland was in die tijd bewoond door landbouwers. Er waren naast bossages ook weilanden voor het vee en er liep een trekpad overheen. Het plaatje hiernaast is van boerderij Everdineweert, op een aquarel van Gerrit Toorenberg uit ca. 1750. Op de achtergrond is nog duidelijk het karakteristieke kerktorentje van Mook zichtbaar. (Origineel: Brabant Collectie, Universiteit van Tilburg).

boerderij
 

De foto hiernaast van het boerenleven op Middelwaert dateert van rond 1923, vlak voordat het gehele eiland ontmanteld werd. De maker was pastoor De Wit uit Linden. Hij fotografeerde vanaf de Katwijkse kant. Het roeibootje ligt in de toenmalige Strang, waar schepen vanuit de Maas bij ijsgang en zware storm konden schuilen. De laatste bewoners van het eiland waren de families Cloosterman en De Wildt. Het eiland behoorde aanvankelijk tot de provincie Limburg, maar is later aan de provincie Noord-Brabant toegevoegd.

eiland2
De Grenssteen

Wilt u meer weten, kijk dan naar een uitgave van De Grenssteen, uitgave nummer 90, uit de zomer van 2009. Hierin is een groot artikel gewijd aan de 25-jarige geschiedenis van Volkstuinvereniging Middelwaert in Molenhoek / Mook.

De volkstuinvereniging onderhoud banden met de Tjechische gemeente Pribyslav. Een aantal leden ging daar op bezoek en Theo Wolters schreef hierover een verslag.

Bronnen:
De Foto Archief Dienst Cuijk;
De Gelderlander, streekeditie van 15-04-1954;
Land van Cuijk, 33 dorpen en een stad, ISBN: 9070336561;
Rond de Grenssteen, nummer 37, ISSN 0929-9351: "De Middelweerd bij Mook in De Maasgouw" p.115 (1996).